Việc bổ nhiệm kế toán trưởng trong doanh nghiệp hoặc người phụ trách kế toán cần đáp ứng những điều kiện gì? Quy định về bổ nhiệm kế toán trưởng gồm những gì? Thủ tục, trình tự bổ nhiệm ra sao? Mời bạn đọc theo dõi nội dung bài viết dưới đây để có được những thông tin chính xác nhất!

Bổ nhiệm kế toán trưởng được pháp luật quy định như thế nào?

Kế toán trưởng là vị trí bắt buộc phải có trong doanh nghiệp. Kế toán trưởng có vai trò quan trọng việc kê khai, quyết toán thuế của doanh nghiệp. Là người đứng đầu, phụ trách hạch toán, quản lý dòng tiền ra – vào. Mọi công tác kế toán sẽ được triển khai tại phòng/ban/bộ phận (đơn vị kế toán) tùy thuộc vào quy mô từng doanh nghiệp.

Do đó những thông tin liên quan tới vị trí này đều được pháp luật quy định rất rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Cụ thể bao gồm:

• Thông tư 163 bổ nhiệm kế toán trưởng: Thông tư liên tịch số 163/2013/TTLT-BTC-BNV của Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính hướng dẫn tiêu chuẩn, điều kiện, thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, bố trí, miễn nhiệm, thay thế và xếp phụ cấp trách nhiệm công việc kế toán trưởng, phụ trách kế toán trong các đơn vị kế toán thuộc lĩnh vực kế toán nhà nước.
• Nghị định 174 bổ nhiệm kế toán trưởng: Nghị định 174/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật kế toán về nội dung công tác kế toán, tổ chức bộ máy kế toán và người làm kế toán, hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán, cung cấp dịch vụ kế toán qua biên giới và tổ chức nghề nghiệp về kế toán.
• Thông tư 04/2018/TT-BNV: Thông tư thay thế cho Thông tư liên tịch số 163/2013/TTLT-BTC-BNV về hướng dẫn tiêu chuẩn, Điều kiện, thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, bố trí, miễn nhiệm, thay thế và xếp phụ cấp trách nhiệm công việc kế toán trưởng, phụ trách kế toán trong các đơn vị kế toán thuộc lĩnh vực kế toán nhà nước.

Từ những thông tin trên, bạn đọc có thể xác định những tiêu chuẩn, quy định về bổ nhiệm kế toán trưởng sẽ nằm trong Nghị định 174/2016/NĐ-CP và Thông tư 04/2018/TT-BNV.

Hướng dẫn bổ nhiệm kế toán trưởng trong đơn vị sự nghiệp công lập

Bổ nhiệm kế toán trưởng trong một đơn vị sự nghiệp công lập yêu cầu sự chặt chẽ và tuân thủ quy trình. Trong phần nội dung tiếp theo, chúng tôi sẽ làm rõ những thông tin trong những thông tư bổ nhiệm kế toán trưởng, từ đó giúp bạn hiểu rõ hơn.

Thẩm quyền bổ nhiệm kế toán trưởng

Căn cứ theo Khoản 2. Điều 50 Luật Kế toán 2015 số 88/2015/QH13 có quy định về thẩm quyền bổ nhiệm kế toán trưởng:

Trách nhiệm của người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán

(1) Thành lập bộ máy kế toán theo quy định của Luật này, bố trí nhân sự kế toán hoặc quyết định thuê công ty dịch vụ kế toán, hộ kinh doanh dịch vụ kế toán.

(2) Bố trí kế toán trưởng hoặc quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng theo quy định của Luật này; trường hợp luật chuyên ngành có quy định khác nhau thì áp dụng quy định của luật chuyên ngành.

Theo đó, người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán có quyền bổ nhiệm kế toán trưởng.

Thứ nhất: Đối với các đơn vị kế toán thuộc lĩnh vực kế toán quốc gia, quy định bổ nhiệm kế toán trưởng như sau: (Điều 5. TT 04/2018/TT-BNV)

(1) Các đơn vị kế toán trực thuộc cơ quan thu chi ngân sách quốc gia

• Đơn vị kế toán của cơ quan chịu trách nhiệm thu, chi ngân sách trung ương: Việc bổ nhiệm Kế toán trưởng thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ.
• Các đơn vị kế toán trực thuộc cơ quan thu chi ngân sách địa phương (trừ các đơn vị tài chính kế toán ngân sách xã, huyện, thị trấn): việc bổ nhiệm Kế toán trưởng do Phó Thủ trưởng đơn vị chịu trách nhiệm.

(2) Cơ quan nhà nước; tổ chức công lập; tổ chức, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước và tổ chức cơ quan kế toán

• Đơn vị dự toán cấp 1 thuộc Trung ương: Việc bổ nhiệm Kế toán trưởng thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ.
• Đơn vị dự toán cấp 1 trực thuộc địa phương: Kế toán trưởng do Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bổ nhiệm; Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, đô thị thuộc tỉnh hoặc đô thị trực thuộc Trung ương được bổ nhiệm sau khi nghe ý kiến ​​của các sở dân chính, tài chính cùng cấp.
• Đơn vị dự toán ngân sách, đơn vị sử dụng ngân sách, đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên, đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo một phần chi thường xuyên, đơn vị sự nghiệp công lập do ngân sách nhà nước đảm bảo chi thường xuyên: Việc bổ nhiệm vị trí kế toán trưởng thuộc thẩm quyền của cấp có thẩm quyền bổ nhiệm Phó Thủ trưởng đơn vị.
• Đơn vị sự nghiệp công lập tự chi thường xuyên và chi đầu tư: Việc bổ nhiệm kế toán trưởng thuộc thẩm quyền của người đứng đầu đơn vị kế toán.

(3) Đối với các đơn vị khác: Kế toán trưởng do người phụ trách hoặc người đại diện theo pháp luật của đơn vị kế toán bổ nhiệm.

Thứ hai: Đối với doanh nghiệp, việc bổ nhiệm kế toán trưởng thuộc thẩm quyền của người đại diện theo pháp luật. Tùy theo loại hình doanh nghiệp mà người đại diện theo pháp luật sẽ khác nhau. (Ví dụ; Bổ nhiệm kế toán trưởng công ty TNHH, Bổ nhiệm kế toán trưởng công ty Cổ phần…)

Tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm kế toán trưởng gồm những gì?

Để trở thành người đứng đầu đơn vị kế toán trong doanh nghiệp, kế toán trưởng phải đáp ứng được các điều kiện quy định tại Điều 52 Luật Kế toán 2015 và Điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP. Cụ thể:

Tiêu chuẩn bổ nhiệm kế toán trưởng (Điều 51, 54 Luật kế toán 2015)

• Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành pháp luật;
• Có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ trung cấp trở lên;
• Có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng;
• Có thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 02 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên và thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất là 03 năm đối với người có chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán trình độ trung cấp, cao đẳng.

Những người không được làm kế toán (Điều 52 Luật kế toán 2015, Điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP)

1. Người chưa thành niên, người bị Tòa án tuyên bố hạn chế năng lực hành vi dân sự, mất năng lực hành vi dân sự, người bị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
2. Những người bị cấm tham gia công việc kế toán theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án, người phải chịu trách nhiệm hình sự, người đang chấp hành hình phạt hoặc đã phạm tội vi phạm trật tự quản lý kinh tế hoặc một trong các công việc phạm tội liên quan đến tài chính, kế toán nhưng được xóa án tích.
3. Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp luật, của người đứng đầu, của giám đốc, tổng giám đốc và của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc, phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính – kế toán, kế toán trưởng trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các trường hợp khác do Chính phủ quy định.
4. Người quản lý, người điều hành, người trông coi, thủ quỹ, người kinh doanh tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, trừ doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn cá nhân và các trường hợp khác do Chính phủ quy định.
5. Người đang làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán, trừ trường hợp trong cùng doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn do một cá nhân làm chủ sở hữu và các doanh nghiệp thuộc loại hình khác không có vốn nhà nước và là doanh nghiệp siêu nhỏ theo quy định của pháp luật về hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Thủ tục, thời hạn bổ nhiệm kế toán trưởng

Về thủ tục, thời gian bổ nhiệm kế toán trưởng thực hiện theo quy định tại Điều 7 TT 04/2018/TT-BNV như sau:

1. Thủ tục bổ nhiệm, bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán, bố trí phụ trách kế toán

• Đối với các trường hợp quy định tại khoản 1 và các điểm a, b, c khoản 2 Điều 5 của Thông tư này, người đứng đầu đơn vị kế toán lập hồ sơ đề nghị cấp có thẩm quyền bổ nhiệm kế toán trưởng. Cơ quan nội vụ chủ trì, phối hợp với cơ quan tài chính cùng cấp thẩm định hồ sơ, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân xem xét, quyết định đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 5 của Thông tư này;
• Đối với các trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 và Khoản 3 Điều 5; khoản 1 và khoản 3 Điều 6 của Thông tư này, người đứng đầu đơn vị kế toán quyết định việc giao tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý lập hồ sơ để bổ nhiệm kế toán trưởng, phụ trách kế toán; bố trí phụ trách kế toán;
• Đối với trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 6 của Thông tư này, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn lập hồ sơ đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện bổ nhiệm phụ trách kế toán. Phòng Nội vụ chủ trì, phối hợp với Phòng Tài chính cấp huyện thẩm định hồ sơ, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện xem xét, quyết định;
• Thủ tục bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán được thực hiện như thủ tục bổ nhiệm kế toán trưởng, phụ trách kế toán.

2. Thời hạn bổ nhiệm kế toán trưởng

Chậm nhất 90 ngày trước ngày hết thời hạn bổ nhiệm, người đứng đầu đơn vị kế toán phải tiến hành quy trình bổ nhiệm lại để quyết định hoặc trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định bổ nhiệm lại hoặc không bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán. Quyết định bổ nhiệm lại kế toán trưởng, phụ trách kế toán phải được ban hành trước ít nhất 01 ngày làm việc, tính đến ngày hết thời hạn bổ nhiệm.

3. Đối với trường hợp kế toán trưởng, phụ trách kế toán là công chức, viên chức, khi hết thời hạn bổ nhiệm, tính đến tháng đủ tuổi nghỉ hưu còn từ 02 năm đến dưới 05 năm công tác mà được bổ nhiệm lại thì thời hạn bổ nhiệm được tính đến thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định; trường hợp tính đến tháng đủ tuổi nghỉ hưu còn dưới 02 năm công tác, cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm kế toán trưởng, phụ trách kế toán xem xét, nếu đủ tiêu chuẩn, Điều kiện thì quyết định kéo dài thời gian giữ chức danh kế toán trưởng, phụ trách kế toán cho đến thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu.

Từ những thông tin trên, có thể xác định sơ bộ quy trình bổ nhiệm kế toán trưởng trong doanh nghiệp thông qua các bước chính sau:

• Bước 1. Lựa chọn nhân sự kế toán trưởng;
• Bước 2. Người đại diện theo pháp luật ký Quyết định bổ nhiệm Kế toán trưởng;
• Bước 3. Bổ sung thông tin trong hồ sơ doanh nghiệp.

Hồ sơ cần thiết để thực hiện việc bổ nhiệm kế toán trưởng

Điều 8 Thông tư 04/2018/TT-BNV quy định hồ sơ bổ nhiệm Kế toán trưởng bao gồm:

1. Hồ sơ bổ nhiệm kế toán trưởng, người phụ trách công tác kế toán và bố trí người giám sát kế toán:

• Sơ yếu lý lịch (có xác nhận của đơn vị quản lý lao động hoặc cơ quan có thẩm quyền);
• Bản sao bằng tốt nghiệp kế toán hoặc chứng chỉ chuyên môn cần thiết đối với vị trí được bổ nhiệm;
• Bản sao chứng chỉ đào tạo kế toán trưởng;
• Đơn đề nghị bổ nhiệm kế toán trưởng hoặc đơn vị kế toán chịu trách nhiệm xác nhận công việc kế toán mẫu số 01/GXN số thời gian thực tế làm kế toán trưởng hoặc số 02 thời gian thực tế làm kế toán/GXN ban hành kèm theo thông tư này khi bổ nhiệm kế toán trưởng; nếu được bổ nhiệm hoặc nếu bố trí người kế toán thì xác nhận theo Mẫu 02/GXN;
• Văn bản đề nghị bổ nhiệm kế toán trưởng phụ trách công tác kế toán có chữ ký của người phụ trách đơn vị kế toán và đóng dấu của đơn vị (trừ trường hợp quy định tại điểm d khoản 2 và khoản 3 Điều 5; khoản 1 và Khoản 3 Điều 6 của Thông tư này).

Trên đây là những thông tin chính xác nhất về bổ nhiệm kế toán trưởng. Nếu còn những thắc mắc cần được giải đáp, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ, giải đáp chi tiết hơn!